Meymun beynini insan beyninə çevirən mexanizm tapıldı
Meymun beynini insan beyninə çevirən mexanizm tapılıb.
Oxu.Az-ın məlumatına görə, kəşf ABŞ-nin Yel Universitetinin alimlərinə aiddir. Tədqiqatın nəticələri "Cell" jurnalında dərc edilib.
Alimlər müəyyən ediblər ki, meymun beyninin insan beyninə çevrilməsində "sürətlənmiş inkişaf zonaları" (Human accelerated regions - HAR) kimi tanınan xüsusi genetik keçiricilər əsas rol oynayıb.
Əvvəllər HAR-ın insanlarda və şimpanzelərdə genlərin işini fərqli şəkildə tənzimlədiyi düşünülürdü. Lakin yeni tədqiqat göstərdi ki, bu DNT sahələri hər iki növdə eyni gen dəstinin aktivliyini tənzimləyir. İnsanın unikallığı ondan ibarətdir ki, HAR bu genlərin işini xüsusi şəkildə idarə edərək, neyronların inkişafını və qarşılıqlı əlaqəsini müəyyən edir.
Tarixi kəşf genomun inqilabi üçölçülü xəritəsinin yaradılması sayəsində baş verib. Elm tarixində ilk dəfə alimlər HAR-ın həm insan, həm də şimpanze neyron kök hüceyrələrinə təsirini izləyə biliblər və məlum olan genetik açarların təxminən 90%-ni əhatə ediblər.
Tədqiqatçıların sözlərinə görə, HAR məhz insan beyninin formalaşması dövründə maksimum aktivlik göstərir. Genomun bu hissələri neyronların inkişafı və mürəkkəb neyron əlaqələri şəbəkəsinin yaradılmasına cavabdehdir ki, bu da beynimi̇zi unikal edir.
Maraqlıdır ki, tədqiqat həmçinin HAR ilə autizm və şizofreniya kimi xəstəliklərin inkişafı arasında əlaqəni aşkar edib. Bu kəşf bu mürəkkəb nevroloji pozuntuların başa düşülməsi və müalicəsi üçün açar ola bilər.
Digər mühüm kəşf HAR-ın inkişaf edən beynin spesifik hüceyrə tiplərində müəyyən genləri aktivləşdirmək və deaktivləşdirmək qabiliyyəti olub. Alimlər hesab edirlər ki, məhz bu xüsusiyyət insan beyninin digər primatlara nisbətən ölçüsünün artmasında əsas rol oynayıb.
Sonxeber.az
Telegramda izləyin
Maraqlı Baxılıb: 725 Tarix: 12 fevral 2025
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş
45 dəqiqə dayanan ürəyi işə salan həkim danışdı: "Allah əməyimizi itirmədi"
Şirvan Şəhər Mərkəzi Xəstəxanasında cərrahi əməliyyatdan təxminən bir həftə sonra ürəyi dayanan xəstə 45 dəqiqəlik mübarizədən sonra həyata qaytarılıb. Pasiyentin həyatını xilas edən həkim Jalə Müslümova Baku TV-yə danışıb və pasiyentin həyatını xilas etdiyi üçün çox böyük sevinc hissi yaşadığını deyib
13 dekabr"Google Translate" xidmətinə yeni funksiyalar əlavə olunub
"Google öz "Translate" xidmətində yenilənmə elan edib. "The Verge" nəşrinə istinadən xəbər verir ki, yeniliyin əsas hadisəsi istənilən model qulaqlıqlar üçün canlı nitqin sinxron tərcüməsi funksiyasının istifadəyə verilməsidir. Ondan istifadə etmək üçün sadəcə "Android"
15 dekabrHamamda mütləq şam saxlayın - Qeyri-adi səbəb - VİDEO
Vanna otağında ən tez çirklənən yer su kranlarıdır. xəbər verir ki, kranların üzərində yaranan su ləkələri qısa müddətdə eybəcər görüntü yaradır. Bu ləkələri kimyəvi təmizləyicilər ilə asanlıqla silmək mümkündür. Ancaq təqdim etdiyimiz üsul ümumiyyətlə ləkələrin yaranmamasına hesablanıb. Belə ki, kranları
13 dekabrSirr açılır: Alkatras qaçışı yalnız məhbusların zəkası sayəsində mümkün olmayıb
Kağız üzərində mümkünsüz görünən 1962-ci il qaçışının arxasındakı təəccüblü detal üzə çıxıb: Con və Klarens Enqlin qardaşları ilə Frenk Morrisin aylarla davam edən qazıntılarını asanlaşdıran təkcə onların zəkası və yaxşı planı deyilmiş. Qaynarinfo xəbər verir ki, ABŞ tarixinin ən məşhur həbsxana qaçışlarında
16 dekabrBir il ərzində hər kəsi ələ keçirdi: Süni intellektin gizli təhlükəsi
Süni intellekt əsaslı söhbət robotlarının gündəlik dilimizə və onlayn mühitə təsiri o qədər güclənib ki, artıq özümüzün yazdığı mətnlərin belə "robot məhsulu" kimi qiymətləndirilib-qiymətləndirilməyəcəyi sual altındadır. xəbər verir ki, süni intellekt tərəfindən öyrədilən və formalaşdırıla
12 dekabrZibilə atılan bu meyvə qabığı qırmızı ətdən 100 dəfə daha faydalıdır
ündəlik həyatda çox insan meyvəni soyaraq yeməyi daha təmiz və praktik hesab edir. Lakin aparılan elmi tədqiqatlar göstərir ki, meyvənin əsas qida yükü onun qabığında toplanır. xəbər verir ki, xüsusilə alma qabığında olan polifenollar və liflər orqanizmin antioksidant qabiliyyətini ciddi şəkildə artırır
14 dekabrYeni il niyə yanvardın 1-i qeyd edilir? - maraqlı FAKTLAR
31 dekabrdan 1 yanvara keçən gecə təbii bir başlanğıc nöqtəsi kimi qəbul olunur. xəbər verir ki, tarixi baxımdan ilin başlanğıcı dəfələrlə dəyişib və bizə tanış olan tarix nisbətən gec formalaşıb. Rusiyada Yeni ilin 1 yanvarda qeyd olunmasına yalnız 1700-cü ildə I Pyotrun fərmanı ilə başlanılıb. Onda
14 dekabrNiyə stress saç tökülməsinə səbəb olur və nə etmək lazımdır?
Gözəl və sağlam saçlar insan orqanizmində daxili sistemlərin balansda olmasının göstəricisidir. Çox vaxt saçların vəziyyəti sağlamlıqla bağlı problemlər haqqında digər orqanlardan daha tez siqnal verir. Erkən yaşda saçları ağaran məşhur qadınların nümunəsi saçlara qulluq mövzusunu təkcə gündəlik söhbətləri
16 dekabr