Meymun beynini insan beyninə çevirən mexanizm tapıldı

Meymun beynini insan beyninə çevirən mexanizm tapıldıMeymun beynini insan beyninə çevirən mexanizm tapılıb.

Oxu.Az-ın məlumatına görə, kəşf ABŞ-nin Yel Universitetinin alimlərinə aiddir. Tədqiqatın nəticələri "Cell" jurnalında dərc edilib.

Alimlər müəyyən ediblər ki, meymun beyninin insan beyninə çevrilməsində "sürətlənmiş inkişaf zonaları" (Human accelerated regions - HAR) kimi tanınan xüsusi genetik keçiricilər əsas rol oynayıb.

Əvvəllər HAR-ın insanlarda və şimpanzelərdə genlərin işini fərqli şəkildə tənzimlədiyi düşünülürdü. Lakin yeni tədqiqat göstərdi ki, bu DNT sahələri hər iki növdə eyni gen dəstinin aktivliyini tənzimləyir. İnsanın unikallığı ondan ibarətdir ki, HAR bu genlərin işini xüsusi şəkildə idarə edərək, neyronların inkişafını və qarşılıqlı əlaqəsini müəyyən edir.

Tarixi kəşf genomun inqilabi üçölçülü xəritəsinin yaradılması sayəsində baş verib. Elm tarixində ilk dəfə alimlər HAR-ın həm insan, həm də şimpanze neyron kök hüceyrələrinə təsirini izləyə biliblər və məlum olan genetik açarların təxminən 90%-ni əhatə ediblər.

Tədqiqatçıların sözlərinə görə, HAR məhz insan beyninin formalaşması dövründə maksimum aktivlik göstərir. Genomun bu hissələri neyronların inkişafı və mürəkkəb neyron əlaqələri şəbəkəsinin yaradılmasına cavabdehdir ki, bu da beynimi̇zi unikal edir.

Maraqlıdır ki, tədqiqat həmçinin HAR ilə autizm və şizofreniya kimi xəstəliklərin inkişafı arasında əlaqəni aşkar edib. Bu kəşf bu mürəkkəb nevroloji pozuntuların başa düşülməsi və müalicəsi üçün açar ola bilər.

Digər mühüm kəşf HAR-ın inkişaf edən beynin spesifik hüceyrə tiplərində müəyyən genləri aktivləşdirmək və deaktivləşdirmək qabiliyyəti olub. Alimlər hesab edirlər ki, məhz bu xüsusiyyət insan beyninin digər primatlara nisbətən ölçüsünün artmasında əsas rol oynayıb.


Sonxeber.az
Telegramda izləyin
Maraqlı   Baxılıb: 724   Tarix: 12 fevral 2025  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666

Facebookda Paylaş


Oxşar xəbərlər

.

Evin açarını harada gizlətmək olmaz?

Bir çox ev sahiblərinin seçdiyi açarı gizlətmə nöqtələrini oğrular yaxşı tanıyır və ilk yoxlanılan yerlərdir. xarici mediaya istinadla riskli nöqtələr barədə xəbər verir. Qapıdakı xalçanın altı - ən məşhur və eyni zamanda ən təhlükəli gizlətmə yeri hesab olunur. Poçt qutusu - hər kəs tərəfindən asanlıql

12 dekabr
.

"Yolka"nızı evin bu 3 yerində qəti qurmayın

Bayramların əsas rəmzi olan şam ağacını düzgün yerdə yerləşdirmək təhlükəsizliyə görə son dərəcə vacibdir. Canlı ağac bir neçə saniyəyə alışa, süni ağac isə qızmış işıqlar və ya istilik mənbələri yaxınlığında qısa zamanda təhlükə yarada bilər. Buna görə də ağacı harada quracağınızı əvvəlcədən düşünmə

14 dekabr
.

Gənc qadın 60 yaşlı iş yoldaşının ona yazdığı məktubu paylaşdı: "Əgər evli deyilsənsə..."

Türkiyədə 60 yaşlı bir kişinin iş yoldaşı olan gənc qadına verdiyi məktub sosial şəbəkələrdə böyük rezonans doğurub. türk mediasına istinadən xəbər verir ki, qadının məktubu sosial media hesabında paylaşması geniş müzakirələrə səbəb. Məktubda kişi qadını illər əvvəl sevdiyi nişanlısına bənzətdiyini yazara

10 dekabr
.

Uşaqların "ChatGPT"dən istifadə etməsinin hansı təhlükələri var?

Bir sual verirsən, dərhal ətraflı izah edir və uzun bir cavab verir. Nə əlavə araşdırmağa ehtiyac qalır, nə də əlavə vaxt gedir. Xəzər TV-yə istinadən xəbər verir ki, söhbət hər sahəyə sirayət edən süni intellektdən - daha dəqiq desək, "ChatGPT"dən gedir. İşimizi asanlaşdırdığı doğrudur, amm

15 dekabr
.

Sirr açılır: Alkatras qaçışı yalnız məhbusların zəkası sayəsində mümkün olmayıb

Kağız üzərində mümkünsüz görünən 1962-ci il qaçışının arxasındakı təəccüblü detal üzə çıxıb: Con və Klarens Enqlin qardaşları ilə Frenk Morrisin aylarla davam edən qazıntılarını asanlaşdıran təkcə onların zəkası və yaxşı planı deyilmiş. Qaynarinfo xəbər verir ki, ABŞ tarixinin ən məşhur həbsxana qaçışlarında

16 dekabr
.

Soyuqdəymə və qrip arasında fərqi necə müəyyən etmək olar?

"Soyuqdəymə və qrip arasındakı əsas fərqlərdən biri simptomların inkişaf sürətidir". "El Periódico de España" nəşrinə istinadən xəbər verir ki, bu barədə ispaniyalı həkim, pulmonoloq Maksimo Qomes danışıb. Mütəxəssis qeyd edib ki, qrip kəskin şəkildə başlayır və yüksək hərarət, əzəl

12 dekabr
.

Hansı məhsullar damarlar üçün faydalıdır?

"Damarların möhkəm və elastik qalması üçün zərərli vərdişlərdən imtina, fiziki aktivlik və balanslı qidalanma vacibdir". -ya istinadən xəbər verir ki, bunu rusiyalı kardioloq Polina Savina bildirib. Həkim qeyd edib ki, damar divarlarının elastikliyi üçün C vitamini ilə zəngin məhsulları mütəmad

15 dekabr
.

Yarpaq dolmasının parlaq olması üçün nə etmək lazımdır?

Yarpaq dolmasının iştahaçan və parlaq görünməsi əsasən düzgün bişirmə üsulu və istifadə olunan inqrediyentlərlə bağlıdır. xəbər verir ki, yarpaq dolmasının parlaq olması üçün təzə və keyfiyyətli, xüsusilə sıxma zeytun yağı seçilməlidir. Dolmalar qazana düzüləndən sonra üzərinə az miqdarda zeytun yağ

14 dekabr
.

"Google Translate" xidmətinə yeni funksiyalar əlavə olunub

"Google öz "Translate" xidmətində yenilənmə elan edib. "The Verge" nəşrinə istinadən xəbər verir ki, yeniliyin əsas hadisəsi istənilən model qulaqlıqlar üçün canlı nitqin sinxron tərcüməsi funksiyasının istifadəyə verilməsidir. Ondan istifadə etmək üçün sadəcə "Android"

15 dekabr